ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ 17 Αυγ 2021

Από τις 4 Αυγoύστου μέχρι σήμερα (17 Αυγούστου) ακούω σχεδόν μονότονα από τους δημοσιογράφους, τους εκφωνητές ειδήσεων, τους σχολιαστές, τους αρμόδιους πυρόσβεσης και τους εκπροσώπους της διοίκησης να λένε για τις πυρκαγιές που «ξεφεύγουν» πως «είναι δύσβατες περιοχές».

Γιατί είναι δύσβατη μια περιοχή;

1. Ίσως διότι οι δασολόγοι υπάλληλοι της δασικής υπηρεσίας «απαγόρευσαν» τη φυσική λειτουργία του δάσους και απομάκρυναν τους εξ επαγγέλματος φροντιστές του περιβάλλοντος που είναι οι αγρότες και για το δάσος κυρίως οι κτηνοτρόφοι.
2. Ίσως διότι η αποστέρηση της βόσκησης από την κτηνοτροφική εκμετάλλευση κατέστησε την εκμετάλλευση αντι-οικονομική λόγω του τεράστιου κόστους των ζωοτροφών (σχεδόν το 70% των εξόδων).
3. Ίσως διότι οι κτηνοτρόφοι «κυνηγήθηκαν» μέχρι εγκατάλειψης του επαγγέλματος και χωρίς τους «κηπουρούς» του δάσους (τα παραγωγικά ζώα), και χωρίς τις οδηγίες «κηπουρικής» λόγω υποβόσκησης, συγκεντρώθηκε υπερβολικά πολλή καύσιμη ύλη (από την πολλή αγάπη για το δάσος!).
4. Ίσως διότι οι άνεργοι κτηνοτρόφοι έφυγαν από την περιοχή και η ύπαιθρος «νέκρωσε»…
5. Ίσως διότι οι καθημερινοί «φύλακες», οι κτηνοτρόφοι, οι δασοκόμοι, οι ρητινοσυλλέκτες, οι μελισσοκόμοι και οι ξυλοκόποι που ήταν σκορπισμένοι σε όλο το δάσος δεν υπάρχουν πια και οποιαδήποτε δύσκολη κατάσταση γίνεται αντιληπτή, όταν φθάσει στα κλιματιζόμενα γραφεία των δημοσίων υπαλλήλων.
6. Ίσως διότι το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα μιας αγροτικής οικογένειας είναι συνολικά μόνο 10.000 €, δηλαδή 5.000 € ανά εργαζόμενο (40 0€/ μήνα), ενώ ο μισθός του ιδιωτικού υπαλλήλου είναι 1.100 €/ μήνα (χωρίς επενδύσεις) και του δημοσίου υπαλλήλου πάνω από 1.270€ / μήνα (χωρίς ευθύνες και χωρίς επενδύσεις).
7. Ίσως διότι στα όρη και στα δάση τα μονοπάτια τα δημιουργούσαν τα γίδια (οι γνωστές γιδόστρατες) και τα πρόβατα συντηρούσαν τα μονοπάτια και τους δρόμους.
8. Ίσως διότι σχεδόν κανένας δεν γνωρίζει τις περιοχές που έγιναν δύσβατες, επειδή οι κτηνοτρόφοι που τις περπατούσαν κάθε μέρα και τις ζούσαν «δεν υπάρχουν πια» και η πρόσβαση γίνεται μόνο από «δορυφόρους»…
9. Ίσως διότι η ανανεωτική διαδικασία τη βόσκησης («κούρεμα» σε ύψος 4 εκ. από το έδαφος) δεν υπάρχει. Η ανανέωση των φύλλων απορροφούσε CO2 από την ατμόσφαιρα καθαρίζοντάς τη, ενώ ταυτόχρονα δεν άφηνε να δημιουργούνται θηριώδη φυτά με ξυλώδη όγκο…
10. Ίσως διότι η υποβόσκηση άφησε να συσσωρευθεί υπερβολικά μεγάλη βιομάζα, η οποία, αν λόγω διαφόρων συνθηκών πάρει φωτιά, δεν υπάρχει περίπτωση να σβήσει. Αν πάρει φωτιά ένα τσακμάκι, το σβήνεις με τρεις σταγόνες νερό. Αν πάρει φωτιά μια δεξαμενή βενζίνης, δεν σβήνει με τίποτε, όσα εναέρια μέσα κι αν διαθέσεις.
11. Ίσως η προσεκτική και επιλεκτική αποφυγή οριοθέτησης χρήσεων γης απομακρύνει τους εξ επαγγέλματος φροντιστές του περιβάλλοντος και προσελκύει τους καταπατητές των κοινών, δηλαδή τους κερδοσκόπους εις βάρος των κοινοτήτων και τους τσιμεντοποιητές, δημιουργώντας εκρηκτικές καταστάσεις που «τροφοδοτούν» τις πυρκαγιές δασών.
12. Αλλά μπορείς να μην επιτρέψεις να συσσωρευθεί υπερβολικά καύσιμη βιομάζα.
13. Αλλά μπορείς να προβλέψεις να περιορίσεις σε μικρές περιοχές τη βιομάζα με αντιπυρικές ζώνες, ώστε να μη μεταφέρεται η πιθανή φωτιά παντού και να περιορίζεται σε μια μικρή περιοχή.
14. Αλλά μια φωτιά στο δάσος εξαρτάται από την υψηλή θερμοκρασία, από την χαμηλή υγρασία, από την ταχύτητα του αέρα και από τη συσσωρευμένη βιομάζα. Η βιομάζα είναι ο μοναδικός παράγοντας που μπορεί να ελεγχθεί από τους δασολόγους δημοσίους υπάλληλους.
15. Αλλά η συσσώρευση βιομάζας στα δασικά οικοσυστήματα προκύπτει λόγω εμφανούς έλλειψης διαχείρισης και προφανούς έλλειψης ορθολογικής αξιοποίησής τους από τους δασολόγους δημόσιους υπάλληλους.
16. Αλλά η συντεχνιακή αντίληψη φαίνεται ότι οδηγεί σε υπεξαίρεση της θέσης του «υπαλλήλου» και δείχνει να τείνει σε προσπάθεια δημιουργίας πόλου εξουσίας μορφής «δασάρχη».
17. Αλλά η αποστασιοποίηση των διαφόρων ελίτ (δημοσιοϋποαλληλικών ελίτ, συνδικαλιστικών ελίτ, πολιτικών ελίτ, επιστημονικών ελίτ κ.λπ.) από τη βάση της δημοκρατίας δημιουργεί χάσμα, το οποίο οδηγεί σε γενική αναποτελεσματικότητα.
18. Αλλά η βάση όλων των δομών είναι οι πολίτες, οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και οι τοπικές κοινότητες.
19. Αλλά το ύψιστο ενδιαφέρον για όλους πρέπει να στρέφεται γύρω από:

• την ανάγκη βιώσιμης ισορροπίας στο περιβάλλον σε κάθε τόπο,
• την ανάγκη επαναφοράς της κυκλικής οικονομίας παντού,
• την ανάγκη για σεβασμό στην τοπική άυλη πολιτιστική κληρονομιά,
• την ανάγκη για σεβασμό της λαϊκής θυμοσοφίας των τοπικών κοινωνιών,
• την ανάγκη για επαναφορά της αυτάρκειας-εξουσίας στις τοπικές κοινωνίες.

Δεν υπάρχουν δύσβατες περιοχές για την κοινωνία που ζει σε εκείνη την περιοχή. Η τοπική κοινωνία ξέρει όλα τα περάσματα και τις προσβάσεις.

Η διαχείριση όλων των τοπικών πόρων και δυνατοτήτων πρέπει να είναι αντικείμενο της τοπικής κοινωνίας με τη βοήθεια όλων των γνώσεων.

Είναι σημαντικές οι γνώσεις των επιστημόνων, αλλά όχι η ιδιότυπη «εξουσία» των επιστημόνων ή η υπεξαίρεση της θέσης των υπαλλήλων των διαφόρων εξουσιών…

Οι «τόποι» είναι γενικά δύσβατοι για τις «υπερκατασκευές» (περιφέρειες, υπουργεία, φορείς, οργανισμούς, ομοσπονδίες, συνομοσπονδίες) που είναι «μακριά» από την πραγματική ζωή και από τους πολίτες, οι οποίοι παράγουν πραγματικές αξίες. Οι «υπερκατασκευές» που συγκεντρώθηκαν και ζουν στις «λεωφόρους» της πρωτεύουσας χωρίς να παράγουν αληθινές αξίες «ρουφούν» και στερούν τους πόρους από κάθε τόπο, όπως μου φάνηκε ότι συμβαίνει με τα νερά του Μόρνου της Φωκίδας που μαστεύονται και οδηγούνται στην Αθήνα.

Οι τοπικές κοινωνίες δεν έχουν δύσβατες περιοχές, ζουν σε αυτές και επιβιώνουν προσαρμοσμένες στις περιοχές τους και στο περιβάλλον (φυσικό, κοινωνικό, πολιτιστικό, οικονομικό, τεχνολογικό κ.λπ.). Και, όταν έχουν ανάγκη που υπερβαίνει τις δυνατότητες του τόπου που δεν θα έπρεπε, διότι θα έπρεπε να ζουν προσαρμοσμένοι, ζητούν βοήθεια. Δεν εκχωρούν τη ζωή τους.

Για την καταγραφή, Δημήτρης Μιχαηλίδης, ΑγροΝέα

Share this post