Πραγματοποιήθηκε στις 6/7/2025 στη Μουσειακή Αποθήκη Μακρυγιάλου στο πλαίσιο του 54ου Φεστιβάλ ΟΛΥΜΠΟΥ η πολύ ενδιαφέρουσα εκδήλωση «Τι έτρωγαν στην αρχαία Πιερία; Μακροχρόνιες παραδόσεις και νεωτερισμοί». Ήταν μια σύντομη τεκμηριωμένη αναδρομή στη γαστρονομία της Βόρειας Πιερίας τα τελευταία 8.000 χρόνια συνεχώς…
Η πολύ ενδιαφέρουσα εκδήλωση ξεκίνησε με μια έκπληξη από την αρχαιολόγο κυρία Άρτεμη Μπροφίδου, η οποία μας ξενάγησε στα εκθέματα της Μουσειακής Αποθήκης Μακρυγιάλλου. Η ευχάριστη διάθεση και ενημέρωση για τα εκθέματα ήταν η έκπληξη. Αλλά η πιο μεγάλη έκπληξη ήταν η όμορφη περιγραφή των εκθεμάτων. Όλη η ομάδα συνεργατών της Μουσειακής Αποθήκης, με τη φροντίδα της κυρίας Αθηνάς Αθανασιάδου, παρουσίασε ένα πρωτόγνωρο άριστο αποτέλεσμα.
Και οι εκπλήξεις συνεχίστηκαν με την ομιλία της διδάκτορος Ρένας Βεροπουλίδου, η οποία μίλησε εκπροσωπώντας και τη δρα Νάνσυ Κραχτοπούλου και τη δρα Αλεξάνδρα Λιβάρδα, η οποία παρουσίασε κάποια συμπεράσματα των αρχαιολογικών ερευνών για τη διατροφή στην αρχαία Βόρεια Πιερία από το 6.500 περίπου π.Χ. έως και το 354 π.Χ. Φαίνεται ότι οι ανασκαφές έγιναν και με την ευκαιρία και τη χρηματοδότηση μεγάλων τεχνικών έργων (σιδηρόδρομος, αυτοκινητόδρομος κ.λπ.).
Η δρ. Ρ. Βεροπουλίδου επεσήμανε ανάμεσα σε πάρα πολλά άλλα ότι: Η τροφή όπως και το νερό είναι αναγκαία για τη βιολογική επιβίωση. Η τροφή ήταν και είναι κινητήριος μοχλός για την ανάπτυξη των ανθρώπινων κοινωνιών σε οικονομικό και τεχνολογικό επίπεδο, όπως και αιτία πολέμων και βίαιων ανακατατάξεων. Ένας από τους λόγους που οι άνθρωποι διαλέγουν το πού θα ζήσουν είναι η εύκολη πρόσβαση στην εύρεση και την παραγωγή της τροφής, δηλαδή εάν έχει κοντά νερό και γη κατάλληλη για καλλιέργεια, βοσκοτόπια, ζώα για κυνήγι, λίμνες, ποτάμια και θάλασσα για ψάρια και οστρακοειδή. Το τι τρώμε, το πώς μαγειρεύουμε και σερβίρουμε το φαγητό, το πού, με ποιους και πότε τρώμε, ποιες είναι οι συνήθειες κατά τη διάρκεια του γεύματος χαρακτηρίζουν τους ανθρώπους στα διάφορα μήκη και πλάτη της γης γιατί όλα αυτά επηρεάζονται από το περιβάλλον και το κλίμα και βεβαίως από το μορφωτικό και οικονομικό επίπεδο, συνήθως σε συνδυασμό με τις θρησκευτικές ή πολιτικές πεποιθήσεις των ανθρώπων. Το φαγητό είναι ιδεολογία, είναι στάση ζωής και είναι ένα από τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν αλλά και διαφοροποιούν τόσο τους ανθρώπους μεταξύ τους όσο και τους λαούς. Εξάλλου οι συνήθειες και οι τελετές γύρω από το φαγητό αποτελούν ένα κομμάτι της ταυτότητας και του πολιτισμού μας.
Ακούσαμε τη δρα Ρ. Βεροπουλίδου να ενημερώνει ότι το 6.500 π.Χ. μερικά από τα αρχαιότερα χωριά στη Νεολιθική Περίοδο είναι στη Βόρεια Πιερία. Είναι τα Ρεβένια Κορινού, τα Παλιάμπελα Κολινδρού και ο οικισμός της Νεότερης εολιθικής στον Μακρύγιαλο. Οι κάτοικοι της Βόρειας Πιερίας προτιμούσαν ένα συγκεκριμένο είδος οστρακοειδών, την μπουρλίδα ή μπουρλήθρα. Το πέρασμα των χιλιετιών φαίνεται ότι δεν επηρεάζει σημαντικά το τι έτρωγαν οι κάτοικοι της Βόρειας Πιερίας. Οι άνθρωποι στα τελευταία 8.000 χρόνια στη Βόρεια Πιερία ακολουθούσαν βιώσιμες πρακτικές καλλιέργειας των χωραφιών, εκτροφής των ζώων και εκμετάλλευσης των θαλασσίων πόρων, που επέτρεψαν τη συνεχόμενη κατοίκηση και ανάπτυξη της Βόρειας Πιερίας για κοντά 8.000 χρόνια!
Σήμερα, τα ευρήματα ότι οι αρχαίοι κάτοικοι της περιοχής πριν 8.000 χρόνια έτρωγαν οστρακοειδή μπορεί να είναι ένα πιθανό ισχυρό στοιχείο μάρκετινγκ για τα φημισμένα οστρακοειδή Πιερίας (Μακρυγιάλου & Μεθώνης). Σήμερα η τοπική παραδοσιακή γαστρονομία, όπως αναπτύχθηκε διαχρονικά, εμπεριέχει ψήγματα της αειφορίας για τις κοινωνίες της περιοχής. Οι κάτοικοι συνέχεια καλλιεργούν μονόκοκκο και δίκοκκο σιτάρι, κριθάρι, φακές, ρόβη (βίκο), λαθούρι (φάβα) και κουκιά. Τις τελευταίες δεκαετίες οι κάτοικοι «τρελάθηκαν» και καλλιεργούν υβρίδια και εισαγόμενες καλλιέργειες για να μεγιστοποιήσουν το εκχρηματισμένο κέρδος εις βάρος της αειφορίας του περιβάλλοντος και των ανθρώπινων κοινωνιών.
Τα στοιχεία της έρευνας «Τι έτρωγαν στην αρχαία Βόρεια Πιερία 8.000 χρόνια πριν» μπορούν, εν συντομία, να αποτελέσουν θέμα για το Συνέδριο «ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΥΠΑΙΘΡΟΥ» το οποίο σχεδιάζεται να γίνει στο Πολιτιστικό Κέντρο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ στον Καταχά του Δήμου Πύδνας-Κολινδρού της Περιφερειακής Ενότητας Πιερίας το Σαββατοκύριακο 15 και 16 Νοεμβρίου 2025.
Για την καταγραφή, Δημήτρης Μιχαηλίδης, 6998282382, ΑγροΝέα, AgroBus
Share this post
